Design Thinking; een must voor iedere organisatie

Als ontwerpstudio krijgen we vaak de vraag wat we precies doen. Dan geven we voorbeelden van producten die we ontwikkelen. Een groot deel van het ontwerpproces van zo’n product zit echter in het voortraject en dat speelt bij ons een minstens zo belangrijke rol. Aan een goed ontwerp gaat altijd een grondig onderzoek vooraf volgens de principes van Design Thinking. Voor ons heel gewoon maar wat houdt dat nou precies in? En is dat ook toe te passen buiten de ontwerpwereld? Jazeker! Hieronder leggen we uit hoe en waarom.

Design Thinking is een mindset waarbij de focus meer ligt op het ontwikkelproces. De term roept de verwachting op dat het te maken heeft met de ontwikkeling van een product. Het gaat echter om het omzetten van uitdagingen naar kansen door een bepaalde manier van denken en is uitermate geschikt om toe te passen op zeer uiteenlopende vraagstukken in allerlei bedrijfstakken.

Bij het oplossen van zo’n vraagstuk worden een aantal stappen doorlopen die er op zijn gericht het denkproces op gang te helpen om zo tot originele oplossingen te komen. Het is eigenlijk een hele optimistische manier van denken waarbij je er altijd vanuit gaat dat je een bijdrage kan leveren aan de oplossing van een probleem. Los van alle mogelijke beperkingen en moeilijkheden waar anderen misschien al eerder tegenaan zijn gelopen. Dit kan omdat je vanuit een ander perspectief en het liefst met meerdere mensen met verschillende invalshoeken naar een probleem kijkt.

De aanleiding om aan de slag te gaan met Design Thinking is eigenlijk altijd een probleem of vraag. Het komt ook wel eens voor dat we bij het eerste onderzoek merken dat de vraag eigenlijk anders moet worden geformuleerd om tot de juiste ideeën te kunnen komen. Soms leveren vraagstellingen zoals ‘Hoe bereikten we potentiële klanten vóór het tijdperk van socialmedia?’ Of ‘Waarom willen we potentiële klanten benaderen via facebook?’ meer interessante invalshoeken op voor de oplossing van het probleem dan de oorspronkelijke benadering; ‘Hoe kunnen we potentiële klanten benaderen via social media?’. Het kan ook zijn dat het beantwoorden van een vraag uit een ander perspectief leidt tot het formuleren van een nieuwe vraag die je weer een stapje dichterbij een oplossing brengt.

Verplaats je in de huidige situatie en ervaringen van betrokken
Daarbij begin je altijd met het in kaart brengen van het probleem door onderzoek te doen. Praat met mensen binnen de organisatie die dagelijks met het probleem te maken hebben of wanneer het om een product gaat met de potentiële gebruikers. Waar lopen zij nu tegenaan? Probeer te begrijpen waar de knelpunten zitten. Dit onderdeel eindigt met het formuleren van ‘The designchallenge’ of om in Nederlandse termen te blijven eigenlijk gewoon de ontwerpvraag.

Observeer en ga op onderzoek uit
Verzamel zo veel mogelijk informatie. Ga het gesprek aan met betrokkenen en kijk daarbij altijd waar mogelijke aanknopingspunten zijn voor een oplossing. Vergeet daarbij niet om juist mensen uit andere vakgebieden om hun visie te vragen. Wie weet zien zij weer hele andere dingen.

Dan is het tijd voor een brainstorm
Met alle informatie die je hebt gevonden en input die je hebt gekregen heb je al heel wat over het probleem nagedacht. Maar hoe voorkom je nou dat je daarmee niet toch in bekende denkpatronen blijft hangen? Door te gaan brainstormen. Voor sommige lijkt dit een nutteloos proces maar het is al waardevol al je er een of twee nieuwe invalshoeken uit kan halen. Hoe meer verschillende mensen aan zo’n brainstorm meedoen, hoe groter de kans dat je elkaar verrast en weer op nieuwe ideeën brengt. Een brainstorm hoeft niet saai te zijn. Voor wie het maken van een wordcloud niet tot de verbeelding spreekt zijn er nog talloze andere manieren om te brainstormen. Iets waar we binnenkort een blog aan zullen wijden.

Tijd voor actie
Ga experimenteren door ideeën en verschillende invalshoeken uit te werken. Het maakt niet uit hoe je dit doet; op de computer, op papier, met knutsel- of bouwmateriaal. Het gaat erom dat je zo snel mogelijk merkt waarom bepaalde dingen wel en andere dingen niet werken. Zo kom je tot een gedegen keuze voor een bepaalde oplossing.

Het is nooit te laat om te leren
Wanneer een bepaald idee als winnaar uit de bus is gekomen betekent dit echter niet dat het ook ‘af’ is. Een belangrijk deel van Design Thinking is leren van mogelijke fouten en je product of oplossing aanpassen waar nodig. Door bij te houden wat voor aanpassingen je maakt kun je er het meeste van leren. Dit is soms nog wel het lastigst binnen een organisatie waar een bepaald tijdspad en budget is opgesteld om tot een oplossing te komen. Hierdoor ontstaat druk om aan het einde van een proces met ‘iets’ te komen. Vaak sneuvelt dan een deel van het vooronderzoek omdat het moeilijk is in te schatten wat het je oplevert. Wanneer je zelf dagelijks met een probleem te maken hebt kan het voelen alsof je dat praktijkonderzoek al lange tijd doet. Maar de kans is groot dat je inmiddels in een bepaald straatje denkt. Eigenlijk is het dan dus alleen maar belangrijker om voldoende tijd aan het vooronderzoek te besteden en daar zoveel mogelijk andere perspectieven bij te betrekken.

Op kunstacademies is Design Thinking verweven in het onderwijs en het is eigenlijk zonde dat het in andere opleidingen minder wordt toegepast. In wat voor situatie of organisatie je je ook bevindt, het is een mindset en een manier van onderzoek doen die los van kunst en ontwerp tot mooie oplossingen kan leiden. Er gaan dan ook stemmen op om Design Thinking ook bij andere studies vast onderdeel te maken van het onderwijsprogramma. Maar voor wie die boot heeft gemist vertellen wij er graag meer over.